De gave om te leren

Er was eens een man die stenen hakte uit een rots. Hij vond zijn werk veel te zwaar en droomde dat hij rijk was, en plotseling was hij rijk. Op een dag stond hij langs de weg toen er een koning voorbij kwam in een prachtige koets. Was ik maar koning dacht hij ontevreden, dat zou nog mooier zijn, en plotseling was hij koning.

Met veel ruiters en paarden reed hij in een gouden koets door zijn rijk. Hij keek naar de zon en ontevreden als hij was dacht hij: was ik maar de zon. En zie onmiddellijk was hij de zon. Totdat er een wolk kwam die zijn stralen tegenhield. Ik wou dat ik zo machtig was als die wolk, dacht hij ontevreden. En zo werd hij een wolk en kon hij de stralen van de zon tegenhouden.

De wolk viel in grote druppels naar de aarde en het water stroomde woest over het land, alleen een rots bleek machtiger dan het water. Toen werd hij kwaad omdat de rots nog sterker was en wilde hij liever een rots zijn, en ook dit gebeurde. Toen kwam er een man met een scherpe beitel en grote hamer en hakte in de rots om er stenen van te maken. Toen dacht de rots, was ik maar weer die steenhouwer. Het gebeurde en vanaf dat moment deed de man elke dag zijn zware werk en was tevreden.

Lieve mensen, dit verhaal wordt heel vaak een beetje moralistisch uitgelegd. Zo van: doe maar niet al te duur, steek je kop maar niet boven het maaiveld uit, doe maar gewoon, dan doe je gek niet, denk maar niet dat je wat voorstelt, wees nou maar tevreden met wie je bent en wat je hebt. Ja, das lekker makkelijk. Das een zo makkelijke uitleg dat het bijna niet waar kan zijn. En dat is het dan naar mijn mening ook niet. Het gaat er niet om dat je altijd maar tevreden moet zijn met je werk, je baan, je inkomen of zelfs die partner. Streef onbekommerd naar het ideale. En als je je weg in het leven niet weet te vinden in de baan die je hebt, is er niks mis mee om een andere baan te gaan zoeken. Als het huis waarin je woont het niet is voor jou, dan is er niets mis mee om naar een ander huis te verlangen. Sterker nog: ik ben er van overtuigd dat elke oprechte zoektocht in het leven begint met die woorden: is dit het nou? Moet ik het hier me doen? Is dit de zin van de dingen. Of zoals de beroemde popband Doe Maar ooit zong: “Is dit alles?

Ik geloof dat dit soort verhalen niet moralistisch uitgelegd moeten worden. Ik geloof dat het veel meer de bedoeling is, zoals in dat prachtige verhaal van Caitlin Matthews dat wij er achter moeten zien te komen wat onze speciale gave is. In het verre Oosten in India hebben ze een prachtig woord voor het ontdekken van die speciale gave. Daar heet die speciale gave en het ontdekken daarvan yoog of yoga. Yoga is – in tegenstelling tot wat mensen vaak denken – niet dat je alleen maar op een meditatiekussentje gaat zitten, of oosters gaat gymnastieken, dat mag wel. Laten we daar geen misverstand over laten bestaan. Ik wou dat de hele wereld aan yoga zou gaan doen, dan zou de wereld er veel vredevoller uitzien. Maar yoga in zijn oorspronkelijke betekenis heeft het over het ontdekken van je speciale gave. In de zin van het ontdekken wat je hier aan het doen bent en hoe je dat dan vervolgens ook moet doen .

Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en mijn last is licht. (Mattheüs 11:28-30). Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen. (Galaten 5:1). En dan ook nog eens een prachtige tekst in Handelingen: “Waarom wilt u God dan trotseren door op de schouders van deze leerlingen [uit de niet-Joden] een juk te leggen dat noch onze voorouders noch wijzelf konden dragen? (Handelingen 15:10)

Mijn juk is zacht en mijn last is licht. Een heel mooie poëtische uitleg van het woord Evangelie. Het Evangelie, het juk van Jezus, de goede boodschap, is datgene wat ieder wezen ondersteunt. Niet alleen mij, niet alleen de mens, het ondersteunt mens, dier, plant, mineraal, maar ook de samenleving als geheel het ondersteunt alles. Als Jezus zegt: ik ben de weg, de waarheid en het leven, zegt hij iets heel spiritueels…

Ik ben de weg, die jou in alles ondersteunt
Ik ben de waarheid die jou in alles ondersteunt
Ik ben het leven, dat jou in alles ondersteunt
Ik ben het licht, dat jou in alles ondersteunt.

Een bakker kreeg boter van een boer. In ruil daarvoor kreeg de boer brood van de bakker. Na een tijdje viel het de bakker op dat de stukken boter van de boer steeds lichter werden. De boter zou steeds drie pond moeten wegen, maar het leek iedere keer minder te zijn. De bakker woog de boter op zijn weegschaal. De bakker klaagde zijn boterleverancier aan bij de rechter. Hoe zit dat? Vroeg de rechter. Uw gewichten kloppen niet. Dat klopt zei de boer. Ik gebruik ook geen gewichten. Ik krijg mijn brood van de bakker en hij krijgt boter van mij. Een brood weegt drie pond dus leg mijn boter links op de weegschaal en een brood rechts en zo weeg ik dat af.”

Yoga is een eeuwenoude traditie uit India. Het woord yoga is afgeleid van het Sanskriet woord ‘yuj’, dat ‘verenigen’, ‘verbinden’ betekent en verband heeft met het woord juk. Een juk verbindt twee delen tot één. Je zou kunnen zeggen in het verhaal van de boer en de bakker dat het de essentie van het juk is om het vertrouwen van die twee in balans te brengen. En yoga kan – met de neadruk op het woordje kan ook gaan de verhouding tussen lichaam en geest. Yoga werkt zowel door in het lichaam als de geest en laat je ervaren dat die twee één zijn en dat er geen afscheiding is. Yoga gaat om één worden, één zijn.

Het woord yoga dat juk betekent, refereert aan het evenwicht tussen de last die aan beide uiteinden wordt gedragen. Yoga is evenwichtigheid van geest, gelijkmoedigheid. Wanneer je mentaal in evenwicht kunt blijven, in goede en in slechte tijden, wanneer je vriendelijk kunt zijn tegen mensen die jou aardig vinden én tegen hen die jou niet aardig vinden, heb je de bewustzijnstoestand bereikt die yoga beoogt: je bent vrij”. Yoga is een filosofie, leefwijze en oefen-methode die gaat over het verbinden en in evenwicht brengen van alle lagen van ons bestaan die tegengesteld lijken (geest en lichaam, binnen en buiten, spanning en ontspanning, enz), om uiteindelijk te komen tot een natuurlijke staat van zijn, waarin het leven in zijn heelheid kan worden ervaren.

Yoga is de het toelaten van alle consequenties die zich voor doen in je leven als je helemaal jezelf bent. In yoga leer je om de juiste handeling te verrichten, maar je niet te hechten aan het resultaat van je handelingen. De hel heeft drie poorten: doe van woede, die van wellustigheid en die van graaien. Waarmee zal ik de mensen van deze generatie vergelijken? Ze lijken op kinderen die op het marktplein zitten en elkaar toeroepen: “Toen we voor jullie op de fluit speelden, wilden jullie niet dansen, toen we een klaaglied zongen, wilden jullie niet rouwen.”

Het woord juk wordt vaak gebruikt om de last van een overheerser aan te duiden. Bijvoorbeeld: “het juk van de Duitse bezetter” of “het juk van de slavernij”. Zo hebben we ook de neiging om de woorden, de opdracht van de Eeuwige om te zijn op te vatten als een moeilijk juk, als een te dragen last. Jezus kent deze betekenissen en zet er en andere tegenover; het juk van het evangelie. Dat wart ons in alles steunt en ondersteunt. Daarom zegt hij in de tekst van Mattheus: “Mijn juk is zacht en mijn last is licht.”

Waarmee zal ik de mensen van deze generatie vergelijken? Ze lijken op kinderen die op het marktplein zitten en elkaar toeroepen: “Toen we voor jullie op de fluit speelden, wilden jullie niet dansen, toen we een klaaglied zongen, wilden jullie niet rouwen.” Toen Johannes in de gevangenis over het optreden van de messias hoorde, stuurde hij enkele van zijn leerlingen naar hem toe met de vraag: ‘Bent u degene die komen zou of moeten we een ander verwachten?’ Jezus antwoordde: ‘Zeg tegen Johannes wat jullie horen en zien: blinden kunnen weer zien en verlamden weer lopen, mensen met huidvraat worden gereinigd en doven kunnen weer horen, doden worden opgewekt en aan armen wordt het goede nieuws bekendgemaakt. Gelukkig is degene die aan mij geen aanstoot neemt.’

Hoe zei Caithin Matthews dat ook al weer: De Man en de Vrouw dankten God. Zij begroetten elke steen, plant, boom en dier. Zij leerden waartoe elk levend wezen in staat is. De Vrouw zei toen: “Iedereen in deze tuin heeft zijn eigen speciale gave. De eekhoorn kan springen, de slang kruipen en de vogels kunnen vliegen. Wat is onze speciale gave?” Op de Weg van Thuiskomst, Als je zorgt voor de Aarde, Als je zwakkeren beschermt, als je spreekt voor hen die geen stem hebben, als je plezier en respect hebt voor mijn schepping, …dan ben je het meest zoals ik. Je gave om te leren en te zorgen zal van je afstralen waar je ook gaat. Je zal nooit meer ergens van gescheiden zijn.